الفصول المختارهکتاب «الفصول المختارة»، را سید مرتضی علم الهدی از کتاب «المجالس» و «العیون و المحاسن» و از املای شیخ مفید بر ایشان و دیگر تالیفات شیخ مفید، گل چین کرده و با نام «الفصول المختارة» تدوین نموده است. ۱ - معرفی اجمالی کتاببسیاری از بزرگان، در منابع روایی، این کتاب را به شیخ مفید نسبت داده‌اند، اما در مقابل، نوه محقق کرکی و سید حسین مجتهد، آن را تالیف سید مرتضی دانسته‌اند. با توجه به مقدمه کتاب، می‌توان گفت نسبت این کتاب به سید مرتضی مناسب تر است، زیرا او، این کتاب را از میان تالیفات شیخ مفید جمع آوری نموده است. این کتاب، به زبان عربی است و حاوی مجموعه مباحثات شیخ مفید با علمای اهل تسنن ، در باره مباحث اعتقادی و کلامی است که به شکل زیبایی تدوین شده است. شیخ مفید، در این مباحثات، بسیاری از عقاید شیعه را با بیانی استدلالی و با استناد به عقل و قرآن و روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیه‌السّلام ثابت کرده و بسیاری از شبهات و اشکالات اهل تسنن را بر شیعه، جواب داده است. این کتاب، از معتبرترین کتب استدلالی و از مجموعه کتاب‌های فقهای شیعه می‌باشد که در بسیاری از منابع شیعه از آن نقل شده و بزرگان به آن استناد کرده‌اند و در بسیاری از اجازات علمای بزرگ نام این کتاب در ردیف کتاب‌هایی است که به یک دیگر اجازه روایت آن را می‌داده‌اند. ۱.۱ - ساختار کتابکتاب، در دو جزء تنظیم شده که جزء اول آن، دارای ۶۹ فصل و جزء دوم، شامل ۳۰ فصل می‌باشد. ۱.۲ - گزارش محتوای کتابکتاب حاضر، در اثبات عقاید شیعه، کتابی بس ارزش‌مند است و با توجه به استدلال‌های عقلی و استناد به قرآن و روایات اهل بیت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نگاشته شده و شور و نشاط شیعه را در بحث‌های جدلی، کلامی و فقهی از صدر اسلام تا زمان شیخ مفید به خوبی به تصویر کشیده است. هم چنین به پیدایش و تاریخ شیعه و دیدگاه فرقه‌های شیعی و بحث‌هایی که در رابطه با آنها مطرح می‌شده نیز اشاره دارد. مؤلف، در تالیف خود، در صدد ارائه یک نظام فکری منسجم است که دارای حدود و ویژگی‌های شفافی برای شیعه باشد که برجسته‌ترین مشخصه آن، مسئله امامت است و اینکه معیار انتساب هر فرد یا گروه به مذهب شیعه، اعتقاد به اصل محوری امامت می‌باشد. پاره‌ای از موضوعات مطرح شده در فصول این کتاب، عبارتند از: معنای نص، معنی مولی و بیان نص جلی بر امامت حضرت امیر علیه‌السّلام ، خلافت، ابطال امامت ابوبکر از جهت اجماع، مشاوره پیامبر و آیه شورا، مباهله، پیرامون آیه تطهیر، معنای معرفت و ارجاء، حسن عفو با صدور وعید، قضا و قدر، معنای کلام و متکلم، معنای نحو و اولین کسی که آن را وضع نمود، دلیل برتری حضرت امیر علیه‌السّلام از همه یاران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، شبهه صدور معصیت از حضرت داود علیه‌السّلام و... ۱.۳ - وضعیت کتاب«الفصول المختارة» به وسیله محقق نامی، آقا جمال الدین، محمد بن آقا حسین خوانساری به فارسی ترجمه شده است. مولی مظفر علی بن حسن تبریزی، فهرستی بر این کتاب نگاشته که هم اکنون در کتابخانه حضرت آیة الله نجفی مرعشی موجود است. ۱.۴ - نسخه شناسی کتاب۱. نسخه‌ای در کتابخانه آستان قدس رضوی که تاریخ نگارش آن، ۱۳۴۵ ق، است. ۲. نسخه‌ای در کتابخانه دار الکتب الظاهریة در دمشق. ۲ - پانویس۳ - منبعنرم افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). |